پمپ پیستونی شعاعی چیست؟
پمپ گریز از مرکز شعاعی ازجمله پمپ‌هایی است که در آن برای پمپاژ سیال تنها نیروی فشار مؤثر است و در حقیقت از این فشار استاتیکی استفاده شده و سیال به سمت لوله رانش منتقل می‌شود. هنگامی که سیال، گاز یا مایع از بخش مکش انتهایی وارد پمپ شود با چرخش پروانه‌ها سرعت آن افزایش یافته و درنهایت با زاویه مناسبی از محور به شکل شعاعی خارج خواهد شد. این پمپ‌ها در مقایسه با پمپ‌های محوری و مختلط قابلیت تولید فشار یا هد بیشتر با جریان کم را دارند.
نوع پروانه‌ها و پره‌های پمپ می‌تواند بر روی سطح ارتفاع و سرعت آبدهی مؤثر باشد و در حقیقت قطر پروانه‌ها می‌توانند ارتفاع و دبی‌های مختلفی برای پمپ فراهم کنند. البته در صورت نیاز به ارتفاع بیشتر می‌توان از پمپ شعاعی چند طبقه استفاده کرد. در این حالت مایع از راه مکش انتهایی پمپ وارد می‌شود و بعد از اینکه فشار مایع خروجی از پروانه اول افزایش پیدا کرد به طبقه بعدی رفته و به همین روال فشار آن افزوده می‌شود و در پایان با یک دیفیوزر متمرکز شده به طرف لوله رانشی با دبی مشخصی حرکت کرده و از لوله خارج می‌شود.
مشخصات فنی پمپ گریز از مرکز شعاعی
پمپ‌های گریز از مرکز شعاعی دارای یک طراحی ویژه هستند و از پروانه‌های مختلفی در آنها استفاده می‌شود که شامل پروانه‌های باز، نیمه باز و یا بسته هستند. هر کدام از این پروانه‌ها با توجه به شرایط سیال و شرایط فیزیکی ویژه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پمپ شعاعی برخلاف بسیاری از پمپ‌های جابجایی مثبت نیاز به گیربکس نداشته و به صورت مستقیم عمل می‌کنند و در نتیجه تعمیر و نگهداری آنها هزینه‌های بسیار کمتری در بر خواهد داشت و از طول عمر بالاتری برخوردارند.
کاربردهای پمپ پیستونی شعاعی
به صورت کلی انواع پمپ‌های گریز از مرکز از پرکاربردترین و پراستفاده‌ترین پمپ‌های هوا در صنایع و مشاغل مختلف هستند و پمپ‌های شعاعی نیز می‌توانند استفاده‌های متعددی داشته باشند. از این پمپ‌ها می‌توان در صنایع مختلفی همچون کشاورزی، معادن مختلف، آبیاری درختان و … استفاده کرد.
پمپ شعاعی می‌تواند پایه‌ای برای پمپ‌های فشار قوی و پمپ‌های شناور باشد و همین امر باعث می‌شود که کاربردهای متعددی نسبت به سایر پمپ‌های هوا داشته باشد. این پمپ‌ها این قابلیت را دارند که به صورت چندمرحله‌ای استفاده شوند و باهم کوپل شوند. در حقیقت این پمپ‌ها هزینه‌های تعمیر و نگهداری کمی دارند و می‌توانند کاربردها و استفاده‌های زیادی داشته باشند.
همان‌طور که گفته شد پمپ‌های باد گریز از مرکز می‌توانند در سه نوع مختلف شامل پمپ‌های شعاعی، پمپ‌های محوری و پمپ‌های مختلف وجود داشته باشند. در پمپ شعاعی سیال به صورت موازی با محور وارد پمپ گریز از مرکز حلزونی می‌شود و در نهایت با زاویه ۹۰ درجه نسبت به آن خارج خواهد شد.
در حقیقت مکانیسم عملکرد پمپ شعاعی به این شکل است که مکش سیال از قسمت انتهایی پمپ شروع شده و بعد از آن سیال وارد محفظه مکش می‌شود.
با توجه به آنکه سیال با فشار کمی وارد پمپ می‌شود بعد از چرخش در راستای چرخش پروانه و خروج از آن با افزایش سرعت مواجه می‌شود و این سرعت‌های بالا توسط یک دیفیوزر یا محفظه حلزونی جمع شده و در نهایت باعث افزایش فشار سیال می‌شود.
در حقیقت دیفیوزر یا محفظه حلزونی شکل می‌تواند با جمع‌کردن دبی ناشی از خروج سیال از پروانه در پمپ گریز از مرکز شعاعی فرایند افزایش فشار سیال را به خوبی انجام دهد و دبی ناشی از خروج سیال از پروانه را جمع کند. طراحی دیفیوزر به شکلی است که سطح مقطع آن به صورت تدریجی افزایش یافته و در نهایت با متمرکز کردن دبی خروجی از پروانه فشار هد را زیاد می‌کند.
مزایا و معایب استفاده از پمپ‌های پیستونی شعاعی
به صورت کلی زمانی که نیاز به راندمان بالا، فشار بالا، دبی پمپاژ پایین، جریان بدون نوسان و … باشد می‌توان از پمپ‌های پیستونی شعاعی استفاده کرد. این پمپ‌ها همان‌طور که گفته شد می‌توانند مزیت‌های متعددی داشته باشند که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- این پمپ‌ها از طول عمر بالایی برخوردار هستند.
- هزینه تعمیر و نگهداری این پمپ‌ها در مقایسه با سایر پمپ‌ها کمتر است.
- در مقایسه با پمپ‌های محوری و مختلط می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند.
- امکان کنترل دقیق جریان و امکان پمپاژ سیالات با گرانروی بالا را دارند.
- می‌توان قدرت پمپ را بدون تغییر سرعت جریان سیال تنظیم کرد.
- می‌توان در دامنه گسترده‌ای از فشار از آن استفاده کرد.
- دارای نوسان کمی در فشار و دبی هستند و راندمان بالایی دارند.
در کنار تمامی مزایایی که این پمپ‌ها دارند می‌توانند معایبی نیز داشته باشند و نمی‌توان انتظار داشت که کاملاً بی‌عیب و نقص باشند. از مهم‌ترین ایرادات پمپ شعاعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این پمپ‌ها دارای دبی کمی هستند.
- معمولاً دارای وزن بالایی هستند.
- سروصدای بالایی در مقایسه با تعداد دیگری از پمپ‌ها دارند.
