فن سانتریفیوژ چیست؟

در حقیقت می‌توان گفت که فن‌های سانتریفیوژی یک هواکش گریز از مرکز مکانیکی هستند که می‌توانند برای گردش و انتقال هوا در محیط‌های مختلف استفاده شوند. این فن‌ها همانند انواع کمپرسور هوا می‌توانند در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید شوند و هر کدام از آنها در صنایع متعددی به کار بروند. در این نوع از فن زاویه ورود و خروج هوا ۹۰ درجه است و این سیستم هوا را در جهت عمود بر محور گردش پروانه تخلیه می‌کند. فن‌های سانتریفیوژی اولین بار در سال ۱۸۳۲ توسط که مهندس نظامی به نام الکساندر سابلوکف در ارتش روسیه اختراع شد و سازوکار آن تفاوت‌های زیادی با فن آکسیال دارد. مهم‌ترین اجزای سازنده این فن شامل مواردی همچون حلزونی، پروانه، الکتروموتور، صفحه برشی که مانع از برگشت هوا به داخل حلزونی می‌شود و قیف دهانه ورودی برای افزایش بازدهی فن، محفظه فن، لوله تخلیه فن، کوپلینگ ها و … هستند.

مزایای استفاده از فن سانتریفیوژ

استفاده از فن‌های گریز از مرکز همانند پمپ وکیوم می‌تواند مزیت‌ها و فواید مختلفی داشته باشد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر می‌باشند:

 این فن‌ها دارای دوام و مقاومت بالایی هستند.

 قابلیت سازگاری بالا با هوای محیط را دارند و می‌توانند در انواع هواهای خشک، معمولی و مرطوب کار کنند.

در اندازه‌ها و ابعاد مختلفی وجود دارند و می‌توانند در موقعیت‌های مختلف استفاده شوند.

 این فن‌ها با ایجاد جریان هوای ثابت اجازه می‌دهند که انرژی تولید شده تا ۸۴ درصد بازده استاتیک باشد و این سطح کارایی می‌تواند برای حفظ سیستم‌های بزرگ تری هوا مناسب است.

 این فن‌ها می‌توانند در محیط‌هایی که خوردگی و فرسایش زیادی دارند به خوبی عمل کنند.

 نگهداری از این فن‌ها ساده بوده و به‌راحتی می‌توان آنها را تمیز، تعمیر و سرویس نمود.

 از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار هستند و برای ترکیب چندین جریان هوا و فشار مفید می‌باشند و قادر هستند که چندین حالت جریان هوا را تهویه نمایند.

انواع فن سانتریفیوژ

فن‌های گریز از مرکز می‌توانند همانند تجهیزاتی همچون بلوئرها، پمپ‌ها و کمپرسورها بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی تقسیم‌بندی شوند. این فن‌ها به صورت کلی می‌توانند به ۴ دسته اصلی تقسیم شوند که به شرح زیر می‌باشند:

فن‌های سانتریفیوژی بلوئر Centrifugal Fan که از سرعت بسیار زیادی برخوردارند و می‌توانند برای به حرکت در آوردن گازها، هوا و بخارات استفاده شوند.

 فن‌های سانتریفیوژی دارای پروانه شعاعی (Radial) که نمی‌توانند حجم هوای زیادی جابجا کنند اما فشار هوا از مرکز بالا است و می‌توانند برای محیط‌هایی با گردوخاک، گازهای مختلف و یا رطوبت زیاد مناسب باشند.

فن‌های سانتریفیوژی بکوارد (فن با پروانه خم به عقب یا Backward Curve) که فشار هوای بالایی ایجاد می‌کنند و می‌توانند حجم زیادی از هوا را جابجا کنند. این فن‌ها کارایی بالایی داشته و صدای کمی نیز تولید می‌کنند.

 فن‌های سانتریفیوژ فوروارد (فن‌ با پروانه خم به جلو یا Forward Curve) که فشار جابجایی هوا در آنها بیشتر از سایر فن‌ها بوده و در آنها تیغه‌های منحنی و خمیده به سمت جلو روی پروانه است.
 

کاربردهای فن یا هواکش سانتریفیوژ

به صورت کلی فن‌ها همانند انواع کمپرسور اسکرو و سیستم‌های پنوماتیک می‌توانند کاربردها و استفاده‌های متعددی داشته باشند. از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای فن سانتریفیوژ می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

 جمع‌کردن گردوغبار و پاک‌سازی فضاهای مختلف صنعتی و غیر صنعتی

 انتقال مواد و سیالات مختلف در یک مسیر حرکتی ثابت

 خنک کردن فضا و استفاده به عنوان کولر

استفاده به عنوان سیستم‌های خشک‌کن در محیط‌های صنعتی برای خشک‌کردن کلینکر در کوره‌ها

 تهویه و سیرکوله هوا در محیط‌های مختلف

استفاده در صنایع مختلفی همچون صنعت غذا و دارو، صنعت سیمان، صنعت شیشه، صنعت خودروسازی، کوره‌های صنعتی، تونل‌ها، کارگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و آشپزخانه‌های صنعتی، سوله‌های تولید و …

 کاربردهای مسکونی و شهری فن سانتریفیوژی نیز شامل استفاده در سالن‌های اجتماعات، بیمارستان‌ها، ساختمان‌های اداری، هتل‌ها، کارواش‌ها، آسانسورها، هودهای آشپزخانه، پارکینگ‌ها و…