انواع پمپ‌های خلا روغنی
پمپ وکیوم روغنی همانند بلوئر هوا و هر نوع وسیله دیگر می‌تواند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته‌بندی شود. تعداد مراحل کار، نحوه طراحی و عملکرد، محدوده فشار و ظرفیت و … از مهم‌ترین فاکتورهای تقسیم‌بندی پمپ‌های وکیوم روغنی هستند. از نظر نحوه تعداد مراحل کار این پمپ‌ها می‌توانند شامل پمپ‌های وکیوم تک مرحله و دو مرحله باشند.
از نظر محدوده فشار و ظرفیت این پمپ‌ها می‌توانند بین ۱۰۰ تا ۱۰-۴ میلی بار با ظرفیت ۲ تا ۵۰۰ متر مکعب بر ساعت بوده وجود داشته باشند. در اصل بر اساس میزان فشار تولید این پمپ‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- پمپ‌هایی که فشار کم را کنترل می‌کنند و بیشتر به عنوان پمپ‌های پشتیبان به کار می‌روند
- بوستر پمپ یا پمپ‌های با فشار متوسط که برای مدیریت فشارهای کم و متوسط استفاده می‌شوند.
- پمپ وکیوم فشار بالا، بسیار زیاد و ثانویه (خلأ بالا) که برای کنترل فشارهای خلأ فوق‌العاده بالا کاربرد دارند.
از نظر نحوه طراحی و شیوه عملکرد نیز این پمپ‌ها می‌توانند تنوع بالایی داشته باشند اما به صورت کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که به شرح زیر هستند:
پمپ خلا روغنی از نوع پره گردشی Rotary-Vane Type
این نوع از پمپ‌های خلا روغنی دارای دو پره روی روتور (قسمت‌های چرخان) داخل سیلندر هستند و پره داخل سیلندر را به ۳ بخش تقسیم می‌شود. روتور گاز را در فضاهای تقسیم شده متراکم می‌کند و از طریق دریچه اگزوز به بیرون تخلیه می‌شود در حالی به صورت متناوب تغییر می‌کند. روغن باعث خشک شدن یاتاقان‌ها شده و پره و سیلندر را آب‌بندی می‌کند تا هوابندی افزایش یابد. این پمپ‌ها هم به صورت تک مرحله و هم به صورت دومرحله‌ای تولید می‌شوند که فشرده‌سازی گاز در آن‌ها متفاوت خواهد بود.
پمپ خلا روغنی از نوع بادامک Cam Type
در این پمپ وکیوم روتور در مرکز یک استاتور (قسمت‌های ثابت) استوانه‌ای قرار خواهد گرفت و روتور زمانی به چرخش در می‌آید که بخش از آن با استاتور در تماس است. تیغه یا پره بالا و پایین حرکت کرده و طرف ورودی و اگزوز آب‌بندی می‌شود و پمپ خلا فضای بین استاتور و روتور را تخلیه می‌کند.
پمپ خلا روغنی از نوع پیستونی گهواره‌ای Rocking-Piston Type
این پمپ نیز از رایج‌ترین پمپ‌های وکیوم روغنی است که گاز را با حرکت رفت و برگشتی پیستونی که با یک محور چرخان غیرعادی در هم قفل شده است انتقال می‌دهد. در این پمپ یک پیستون و یک سیلندر حجم فضا را محصور کرده و تغییر می‌دهد و این مکانیسم باعث انتقال گاز خواهد شد. فضای داخلی پمپ زمانی در حالی که پیستون روی راهنما می‌لغزد و توسط روتور خارج از مرکز به سمت بالا و پایین حرکت می‌کند تغییر خواهد کرد. زمانی که بادامک متصل به موتور می‌چرخد، پیستون در حین چرخش در سیلندر بالا و پایین رفته و فضای داخل سیلندر به دلیل حرکت عمودی پیستون تغییر می‌یابد و در نهایت گاز با مکش و متراکم سازی مکرر منتقل خواهد شد.
مزایا و معایب پمپ وکیوم روغنی
هرکدام از انواع پمپ‌های وکیوم روغنی مانند سایر تجهیزات صنعتی و غیر صنعتی می‌توانند از مزیت‌ها و معایب متعددی برخوردار باشند. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های این پمپ‌ها می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- این پمپ‌ها به واسطه استفاده از روغن در زمان عملکردهای سنگین و شدید و یا در دمای بالا پایداری بالایی دارند
- این پمپ‌ها قادر خواهند بود که خلأ با دقت بالایی ایجاد کنند
- از وزن کمی برخوردار بوده و میزان سر و صدای کمی دارند
- میزان راندمان و کارایی این پمپ‌ها در مقایسه با پمپ‌های آبی و پمپ‌های خشک بالاتر است.
- از تنوع بالایی از نظر ابعاد، فشار، قدرت، ظرفیت و … برخوردارند
- دارای قیمت مناسبی بوده و میزان لرزش بسیار کمی دارند.
- هزینه‌های نگهداری این پمپ‌ها بسیار کم است چرا که میزان استهلاک پایینی دارند.
در کنار تمامی مزیت‌هایی که پمپ‌های وکیوم روغنی دارند می‌توانند ایرادات و معایبی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها شامل مواردی همچون نیاز به تعویض روغن مستمر و امکان وجود آلودگی به واسطه وجود روغن هستند.
مهم‌ترین کاربرد پمپ وکیوم روغنی
پمپ‌های وکیوم امروزه نقش بسیار بزرگی در بسیاری از صنایع از جمله لوازم خانگی، پزشکی، غذا و دارو، فلزات، چوب، لاستیک و پلاستیک، ریخته‌گری، بسته‌بندی، فرمینگ، کشاورزی، پتروشیمی، نفت و گاز و … دارند و می‌توانند استفاده های متعددی داشته باشند. از مهم‌ترین کاربردها و استفاده های پمپ وکیوم روغنی می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- از این پمپ‌ها می توان در ایجاد خلا برای بسته‌بندی محصولات مختلفی همچون مواد غذایی و دارویی استفاده کرد.
- این پمپ‌ها می‌توانند در ایجاد خلأ برای نوردهی صفحه و پردازش صفحه در صنعت چاپ و گرافیک به کار بروند.
- برای کنترل شرایط فرآیندهایی همچون سرعت واکنش و بازده در صنایع شیمیایی و داروسازی کاربرد دارند.
- این پمپ‌ها می‌توانند برای تقطیر در خلا و کاهش نقطه جوش مایعات و اجزای جداسازی شده استفاده شوند.
- پمپ‌های خلا روغن در کاربردهای پوشش سطحی برای حذف هوا از فرآیند پوشش برای بهبود کیفیت پوشش استفاده می‌شوند.
- پمپ وکیوم روغنی می‌تواند در فیلتراسیون خلا و برای حذف مایعات از جامدات به کار برود
- برای تسریع فرآیند خشک کردن با هوا می‌تواند بسیار کاربردی باشد.
- این پمپ‌ها در آغشته سازی خلأ برای پر کردن تخلخل در موادی مانند چوب و کامپوزیت‌ها با رزین به کار می‌روند.
مهم‌ترین نکات در خرید پمپ‌های وکیوم روغنی
با توجه به اهمیت و کارایی بسیار زیاد پمپ‌های وکیوم روغنی، امروزه برندها و شرکت های متعددی اقدام به تولید آن‌ها می‌کنند به همین دلیل محصولات متعدد و متنوعی در دسترس هستند که هرکدام می‌توانند ویژگی‌ها و مشخصات متفاوتی داشته باشند و لازم است که در خرید این پمپ‌ها به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
نوع پمپ
همان‌طور که گفته شد پمپ‌های وکیوم روغنی می‌توانند با توجه به فاکتورهایی همچون تعداد مراحل کار، نحوه طراحی و … انواع مختلفی همچون پمپ‌های پره‌ای چرخشی، پیچی چرخشی، حلقه مایع و پمپ‌های دیافراگمی داشته باشند و باید پمپ وکیوم متناسب با نوع فعالیت و صنعت انتخاب شود.
میزان سطح خلا
پمپ‌های وکیوم می‌توانند سطوح خلأ مختلفی ایجاد کنند (خلأ کم و محدوده فشار از ۱ اتمسفر تا ۱ میلی بار، خلأ متوسط و محدوده فشار ۱ تا ۱-۳ میلی بار، خلأ بالا و محدوده فشار۱-۳ تا ۱-۷ میلی بار، خلا بسیار بالا و محدوده فشار ۱-۷تا ۱-۱۴ میلی بار، خلأ خیلی شدید و محدوده فشار بالاتر از ۱-۱۴ میلی بار) و باید متناسب با نوع فعالیت انتخاب شوند.
